Tematyka badawcza

Nasze badania koncentrują się wokół mechanizmów odpowiedzialnych za inicjację i regulację przebiegu wrodzonej reakcji odpornościowej, w tym odczynu zapalnego. Prowadzimy je zarówno u zwierząt bezkręgowych (dżdżownice), dla których odpowiedź wrodzona jest jedynym mechanizmem reakcji na patogeny jak i u kręgowców zmiennocieplnych (ryby: karp, danio pręgowane).

U dżdżownic badamy wpływ zakażeń bakteryjnych oraz czynników immunostymulujących (np. LPS, PMA) na organizm i komórki immunokompetentne (celomocyty) dżdżownic. Badamy zdolność tych komórek do tworzenia zewnątrzkomórkowych sieci, produkcji reaktywnych form tlenu, aktywacji układu profenoloksydazy oraz tworzenia „ciał brunatnych”.  Współpracujemy także ściśle z innymi ośrodkami naukowymi zajmującymi się badaniami reakcji odpornościowej pająków, owadów i mięczaków.

U ryb badamy przebieg reakcji odpornościowej w odpowiedzi na zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Zajmujemy się ewolucją cytokin/chemokin i ich receptorów a także receptorów rozpoznających wzorce molekularne patogenów – PRRs (ang. patogen recognition receptors). Badamy ewolucję powiązań pomiędzy układem odpornościowym a neuroendokrynnym (w tym udział estrogenów w regulacji przebiegu odczynu zapalnego).

 

Metodyka badań z uwzględnieniem aparatury

Badania in vivo: indukowanie i monitorowanie przebiegu odczynu zapalnego, pobieranie komórek z ogniska zapalnego do badań ex vivo, mikroiniekcje oraz obserwacje przyżyciowe przebiegu infekcji lub przepuszczalności ściany naczyń komórkowych

Poddawanie dżdżownic działaniu immunostymulantów lub metali ciężkich w glebie lub w testach bibułowych.

Badania ex vivo: określanie składu i stanu czynnościowego komórek immunokompetentnych kręgowców i bezkręgowców (cytometr przepływowy; magnetyczny sorter komórek; termocykler qRT-PCR, mikroskop fluorescencyjny; mikroskop konfokalny Zeiss LSM 900; spektrofotometr; 48-dołkowa komora chemotaktyczna, zestaw do elektroforezy/zymografii, sprzęt do Western Blot, Dot Blot)

Badania in vitro komórek immunokompetentnych i linii komórkowych (komory z laminarnym przepływem powietrza, cieplarki, wirówki, łaźnie wodne, sterylizatory, pH-metr; osmometr, mikroskop odwrócony)

 

Bieżące osiągnięcia

Odporność dżdżownic:

• Wprowadzenie nowych metod badania celomocytów dżdżownic pod kątem testowania skażenia środowiska
• Wykrywanie metalotioneiny w celomocytach dżdżownic jako wskaźnika skażenia metalami ciężkimi
• Wykrycie zasobów ryboflawiny w chloragosomach chloragocytow/eleocytow dżdżownic i ustalanie fizjologicznej roli tego zjawiska w interakcjach żywiciel-pasożyt
• Badania immunomodulacyjnej funkcji ryboflawiny w odporności wrodzonej
• Wykrycie zdolności do tworzenia przez komórki immunokompetentne, celomocyty zewnątrzkomórkowych sieci

Odporność ryb:

• Wykazanie zmian w ekspresji genów kodujących cytokiny i chemokiny CXC podczas odczynu zapalnego jamy otrzewnej karpia
• Opisanie składu neutrofilowych (NET) i makrofagowych (MET) sieci zewnątrzkomórkowych oraz czynników regulujących powstawanie tych sieci u karpia
• Zsekwencjonowanie genów kodujących receptory opioidowe, adrenergiczne i chemokinowy receptor CXCR3 karpia oraz wykazanie udziału opioidów, katecholamin i kortizolu w regulacji odporności ryb
• Wykazanie obecności jądrowych (ER) i błonowych (GPER-1) receptorów estrogenowych oraz aromatazy w leukocytach karpia oraz wpływu estrogenów na aktywność tych komórek
• Badanie mechanizmów gorączki behawioralnej u ryb.
• Wprowadzenie modelu danio pręgowanego (Danio rerio) do badań nad odpornością przeciwwirusową u ryb